Błażej Sarzalski

radca prawny

Radca prawny, wpisany na listę w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach, ekspert portalu Wyborcza.biz. Doradza w zakresie prawa spółek, a w szczególności tworzenia i przekształceń spółek handlowych oraz ich funkcjonowania.
[Więcej >>>]

Kiedy osoba zarządzająca spółką LLC odpowiada za jej zobowiązania?

Błażej Sarzalski17 października 20192 komentarze

Jak kształtuje się odpowiedzialność wspólnika spółki LLC z Delaware?

Zasadniczo wspólnik lub menedżer spółki LLC założonej w Stanie Delaware nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania takiej spółki, co wynika wprost z przepisów ustawy stanowej Delaware i faktu odrębności spółki od jej wspólników, czy menedżerów. Przy okazji przypominam, że są dwa modele zarządzania spółką LLC.

W rzeczywistości jednak mają miejsce sytuacje, w których wspólnicy lub menedżerowie odpowiadają osobistym majątkiem za zobowiązania spółki. Takie przypadki prawnicy amerykańscy określają z grubsza zbiorczą nazwą „przebicia osłony korporacyjnej” (piercing of corporate veil). Sytuacje te oparte są często na pewnych utrwalonych zwyczajach (pamiętamy, że w systemach anglosaskich zwyczaj także stanowi normę prawną!) i wcześniejszych precedensach sądowych. W normalnych okolicznościach rzetelnego prowadzenia spraw spółki menedżerowie albo wspólnicy spółki LLC, nawet takiej, która nie ma żadnych aktywów, nie ponoszą odpowiedzialności.

Kiedy dochodzi do przebicia osłony korporacyjnej?

Do sytuacji wyjątkowych, gdy odpowiedzialność może być przeniesiona na menedżera lub wspólnika należą:

  •  sytuacja, w której menedżer lub wspólnik osobiście lub rzeczowo poręczył za zobowiązanie spółki LLC,
  • sytuacja, gdy menedżer lub wspólnik działając w imieniu spółki LLC wyrządził bezprawnym lub rażąco lekkomyślnym działaniem szkodę osobie trzeciej – np. oszukując osobę trzecią, doprowadzając ją świadomie do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem w sytuacji gdy zdawał sobie sprawę lub powinien zdawać sobie sprawę z tego, że spółka nie wykona zobowiązania (nie dotyczy to zwykłego ryzyka gospodarczego),
  • zmieszanie aktywów – czyli sytuacja, w której można dowieść, że w istocie spółka LLC i jej udziałowiec nie są odrębnymi podmiotami prawnymi, np. gdy w działalności gospodarczej spółki udziałowiec używa własnego numeru konta bankowego, gdy podpisuje się pod umowami nie wskazując na działanie w imieniu spółki LLC (jak podpisywać się za spółkę LLC?),
  • użycie aktywów spółki LLC do celów wyłącznie lub głównie prywatnych, np. do zakupu dla siebie nieruchomości lub pojazdu, wypłata ze spółki, która stawia ją w stan niewypłacalności,
  • nienależyte prowadzenie ksiąg – sytuacja, w której nie są utrzymywane księgi lub nienależycie są prowadzone księgi finansowe, protokoły istotnych decyzji ze zgromadzeń udziałowców, czy też inna wymagana prawem dokumentacja,
  • sytuacja, w której przepisy innych państw wymuszają swoje zastosowanie – to ostatnie może być ciekawe ze względu na odpowiedzialność podatkową, np. w Polsce.

Czy menedżer albo wspólnik spółki LLC może ponosić odpowiedzialność w Polsce?

To o czym piszę wyżej dotyczy w zasadzie prawa cywilnego.

Nie można też wykluczyć, że menedżer takiej spółki, np. dokonując przy jej pomocy oszustw, będzie ponosił odpowiedzialność karną.

Gdy chodzi natomiast o przepisy prawa podatkowego to ordynacja podatkowa nie przewiduje wprost odpowiedzialności wspólników lub menedżerów obcej spółki. Wybaczcie technikalia, ale uprzedzając pytania klientów i kolegów po fachu, ani przepis art. 116a ordynacji podatkowej w zw. z art. 116, dotyczący odpowiedzialności członków organów innych osób prawnych, ani sam przepis art. 115 ordynacji podatkowej, nie mogą stanowić podstawy odpowiedzialności podatkowej.

Pierwszy z przywoływanych przepisów dotyczy w zasadzie wszelkich osób prawnych, w których funkcjonują organy – na gruncie prawa amerykańskiego, w spółce LLC nie występują klasyczne organy, traktuje się ją także w doktrynie prawa jako podmiot niekorporacyjny, co powoduje, że nie przystaje do klasycznej nomenklatury polskiego prawa cywilnego i nie można przypisać jej do końca przymiotu osoby prawnej, nie jest też żadną z wprost wskazanych w art. 115 spółek osobowych.

W teorii oznacza to brak odpowiedzialności osób zarządzających za zobowiązania spółki LLC, w teorii bo nie taką już teorię prawną wymyślił fiskus i klepnęły sądy administracyjne. Nie traktujcie więc tego jako prawdy objawionej, a jedną z możliwych form argumentacji w przypadku próby przerzucenia odpowiedzialności podatkowej na właściciela LLC.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Błażej Sarzalski w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }

    Michał 6 lutego, 2020 o 21:29

    A czy osłona korporacyjna może zostać przebita przez polski sąd w sprawie cywilnej nawet jakby zaistniały wyżej wymienione wyjątki? Jak Pan słusznie zauważył wynikają one ze zwyczaju a nie przepisów prawa stanowego czy federalnego – stąd pojawia się pytanie czy polski sąd może orzec na podstawie amerykańskiego zwyczaju czy też musi się trzymać prawa statutowego które tych wyjątków nie przewiduje samo w sobie.

    Odpowiedz

    Błażej Sarzalski 7 lutego, 2020 o 10:17

    To ciekawe zagadnienie, w dużej mierze teoretyczne, ale wygląda to tak, że o ile w danej sprawie jurysdykcję (czyli zdolność sądzenia danego sporu między jakimś podmiotem X, a menedżerem/wspólnikiem spółki LLC) ma sąd polski (co jest w zasadzie możliwe w oparciu o art. 1103 k.pc.) to w trzeba ustalić prawo właściwe dla stosunku spółki oraz odpowiedzialności jej wspólników. Takim prawem właściwym zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 9 prawa prywatnego międzynarodowego będzie prawo stanowe stanu Delaware. Oznacza to, że sąd polski musi orzekać w zgodzie z systemem prawnym stanu Delaware, w tym ze zwyczajami, korzystając w miarę potrzeb z opinii biegłego ds. prawa obcego.

    Odpowiedz

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego Błażej Sarzalski w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: